Δυο συνταξιούχοι χορευτές της Λυρικής άφησαν την Αθήνα στο πρώτο lockdown για την Καστάνιανη

Η ζωή σε ένα από τα πιο όμορφα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας.

Μια μικρή βόλτα που μπορεί να κάνει ο επισκέπτης είναι να ανέβει στη συνοικία της Ράχης, να κάτσει κάτω από τον παλιό πλάτανο και να απολαύσει την θέα όλου του χωριού μέχρι κάτω στον ποταμό Σαραντάπορο. Φωτ.: Δήμος Κόνιτσας

Με λένε Σύνθια Φρυδά. Μένω στην Καστάνιανη, ένα από τα Μαστοροχώρια του δήμου Κόνιτσας, που είναι χτισμένο σε υψόμετρο 880-950 μέτρων.

Ήρθαμε εδώ με τον άνδρα μου Ευθύμιο Δούκα τον Ιούνιο του 2020, μετά το πρώτο lockdown της πανδημίας. Είμαστε συνταξιούχοι χορευτές της Εθνικής... Λυρικής Σκηνής. Αποφασίσαμε να αφήσουμε την πόλη και να εγκατασταθούμε εδώ, τόπο γέννησης του άνδρα μου, όπου διατηρούσαμε το εξοχικό μας. Εγώ μεγάλωσα στην Αθήνα από πατέρα Έλληνα και μητέρα Γαλλίδα. Στην Καστάνιανη ήρθα πρώτη φορά το 1984. 

Σύνθια Φρυδά

Το χωριό έχει χτιστεί από εξαιρετικούς μάστορες της πέτρας, διατηρεί μια ιδιαίτερα όμορφη αρχιτεκτονική και το αγκαλιάζει υπέροχα η φύση. 

Όνειρό μας είναι να πείσουμε νέους ανθρώπους να επιστρέψουν στον τόπο τους και να αναπτύξουν κάποια δραστηριότητα, ώστε να μείνει το χωριό ζωντανό. 

Μπορείς να επιλέξεις κάποιες από τις πολλές διαδρομές μέσα στο δάσος, κάποιες σηματοδοτημένες από ορειβατικούς συλλόγους. Μία από τις αγαπημένες μου είναι το μονοπάτι που οδηγεί στο Γεφύρι της Μαλνίτσας. Το μονοπάτι αυτό παλιότερα διέσχιζε καλλιεργημένα χωράφια των κατοίκων που είχε εντυπωσιακό αρδευτικό σύστημα. 

Δεν υπάρχουν πλέον μαγαζιά στο χωριό. Μόνο το καφενείο που διατηρούμε με τον άνδρα μου, το Soirée, στο οποίο μπορεί κάποιος να απολαύσει καφεδάκι, ρακί και μεζεδάκια σπιτικά. 

Μια μικρή βόλτα που μπορεί να κάνει ο επισκέπτης είναι να ανέβει στη συνοικία της Ράχης, να κάτσει κάτω από τον παλιό πλάτανο και να απολαύσει τη θέα όλου του χωριού μέχρι κάτω στον ποταμό Σαραντάπορο. Φυσικά είναι απαραίτητη η στάση στην πλατεία του χωριού όπου δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Νικολάου και το παλιό σχολείο, που κάποτε είχε 200 παιδιά. Το αρχοντικό των Γκοσαίων είναι το πιο μεγάλο παραδοσιακό κτίριο του χωριού μας. Τα δύο πέτρινα γεφύρια χωρίζουν τις τρεις συνοικίες του χωριού: την Γκάλινα (σημαίνει ηλιόλουστη στα σλαβική), τη Μεσσαριά και τη Ράχη.

Αρκετό ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίοδος παραγωγής τσίπουρου κατά τα τέλη του Οκτώβρη.

Περιμετρικά του χωριού υπάρχουν παλιά μικρά ξωκλήσια (Άγιος Αθανάσιος, Άγιος Δημήτριος, Άγιοι Απόστολοι, Αγία Κυριακή), που επίσης αξίζει να τα επισκεφθεί κανείς. Τον ξενώνα του χωριού, ο οποίος διαθέτει τέσσερα μεγάλα δωμάτια, τον διαχειρίζεται η Αδελφότητα Καστανιανιτών Κόνιτσας. 

Αρκετό ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίοδος παραγωγής τσίπουρου κατά τα τέλη του Οκτώβρη. Το χωριό, από παλιά, φημιζόταν για το ρακί που έβγαζε με παραδοσιακή απόσταξη. Υπήρχαν εννέα ποικιλίες σταφυλιών και ο βρασμός γινόταν σε καζάνια με ξύλα. Σήμερα υπάρχουν ακόμα εννέα καζάνια, αλλά δύο από αυτά είναι ενεργά. 

Η κορυφή του βουνού όπου είναι χτισμένο το χωριό ονομάζεται «Γύφτισσα». Λέγεται πως μια Τσιγγάνα ανέβαινε με θόρυβο για να σημάνει στα γειτονικά χωριά την έναρξη του παζαριού της Κόνιτσας και από αυτήν πήρε το όνομά της. 

Δυστυχώς έχουν χαθεί οι ιδιαίτεροι τύποι που υπήρχαν στο χωριό, για τους οποίους ακόμα και σήμερα θα ακούσεις ιστορίες. Οι νεότεροι αγαπούν το χωριό και το επισκέπτονται στις γιορτές και καλοκαίρια. Μόνιμοι κάτοικοι είναι πλέον γύρω στους δεκαοκτώ. 

Οι συνθήκες τον χειμώνα είναι δύσκολες, έντονες βροχοπτώσεις προκαλούν αλλεπάλληλες διακοπές ρεύματος, το χιόνι κάνει τα μονοπάτια επικίνδυνα. Οι δρόμοι δεν συντηρούνται, κυρίως ο περιφερειακός στο βουνό που χρησιμεύει για την πρόσβαση σε δεξαμενή πυρόσβεσης. Δυστυχώς, τα στενά δρομάκια δεν επιτρέπουν ούτε στο ασθενοφόρο να φθάσει σε όλα τα σπίτια. 

Το καλοκαίρι, όταν έχω ελεύθερο χρόνο, ασχολούμαι με τον κήπο μου. Είναι μια πολύ δημιουργική ενασχόληση που ανακάλυψα ερχόμενη εδώ. Παλιοί σπόροι ντομάτας, πιπεριάς και κολοκύθας βρίσκουν τα αυλάκια τους. Τι πιο ευχάριστο από το να κόβεις την ντομάτα από το μποστάνι σου για τη μεσημεριανή σαλάτα!

Τα περισσότερα χωριά της περιοχής έχουν ερημώσει, κάποια μάλιστα είναι με φύλακα τον χειμώνα. Εμείς ανοίξαμε το καφενείο για να έχουν οι ντόπιοι ένα μέρος να ανταμώνουν. Ελπίζουμε και προσπαθούμε να φέρνουμε τον κόσμο εδώ όσο πιο συχνά γίνεται. Δυστυχώς, όσο περνάει ο χρόνος, και λόγω εγκατάλειψης, οι τοίχοι των σπιτιών καταρρέουν, οι λίγοι μόνιμοι κάτοικοι απομονώνονται. Όνειρό μας είναι να πείσουμε νέους ανθρώπους να επιστρέψουν στον τόπο τους και να αναπτύξουν κάποια δραστηριότητα, ώστε να μείνει το χωριό ζωντανό. 

lifο